Οι πτώσεις συμβαίνουν συχνά σε ηλικιωμένους άνω των 65 ετών. Κάθε χρόνο, ένα μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων που φτάνει έως και το 35% νοσηλεύονται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών για τραυματισμούς που σχετίζονται με τραυματισμούς από πτώση, όπως κατάγματα ισχίου ή τραυματισμοί στο κεφάλι. Το ποσοστό ανεβαίνει σχεδόν  στο 45% μεταξύ των ηλικιωμένων άνω των 70 ετών.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

  • Προηγούμενο ιστορικό πτώσης
  • Χρήση βοηθητικών συσκευών όπως περιπατητές ή μπαστούνια
  • Κακώς φωτοζόμενοι χώροι
  • Καταστάσεις υγείας που προκαλούν μυϊκή αδυναμία
  • Ιστορικό ιλίγγου
  • Προβλήματα με την ισορροπία ή το περπάτημα
  • Δυσκολία στην όραση ή την ακοή
  • Διαβήτης
  • Οστεοπόρωση
  • Φαρμακευτική αγωγή
  • Πέρα από παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον και την υγεία, κάποιες μελέτες συνδέουν συγκεκριμένα φάρμακα με αυξημένο κίνδυνο πτώσης μεταξύ των ηλικιωμένων. Για παράδειγμα, τα ψυχοφάρμακα όπως τα υπνωτικά ή τα ηρεμιστικά μπορούν να επηρεάσουν την ισορροπία. Η υπνηλία από ηρεμιστικά μπορεί να κάνει την πτώση πολύ πιο πιθανή. Τα αντιψυχωσικά και τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να έχουν παρόμοια επίδραση.
  • Η λήψη αντιισταμινικών μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο πτώσης. Πολλοί ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας εμφανίζουν θολή όραση ή γνωστική εξασθένηση από φάρμακα για καρδιαγγειακές παθήσεις που συμβάλλουν στο παραπάτημα ή την πτώση. Τα καρδιαγγειακά φάρμακα, όπως οι β-αναστολείς ή τα διουρητικά, μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη υπόταση, ζάλη και ζαλάδα – επίσης παράγοντες που συμβάλλουν στην πτώση.

Αντιμετώπιση πτώσεων

Οι πτώσεις προκαλούν ένα ευρύ φάσμα τραυματισμών και ψυχολογικών επιπτώσεων. Αν και δεν είναι όλες οι περιπτώσεις  σοβαρές, ένας στους πέντε ηλικιωμένους που πέφτουν βιώνει τραυματικό τραυματισμό. Οι συνήθεις τραυματισμοί από πτώση περιλαμβάνουν:

  • Σπασμένα οστά στον καρπό, το χέρι ή τον αστράγαλο
  • Σοβαρά κατάγματα ισχίου
  • Τραυματισμοί στο κεφάλι

Οι πτώσεις είναι μια κοινή αιτία τραυματικών εγκεφαλικών κακώσεων και πρέπει να αντιμετωπίζονται προληπτικά. Πολλοί τραυματισμοί που προκαλούνται από πτώση αντιμετωπίζονται με νοσηλεία και φυσικοθεραπεία. Οι τραυματισμοί από μια πτώση μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες, καθιστώντας αρκετά δύσκολο στον τραυματία να μετακινηθεί μόνος ή ακόμα και να ζήσει ανεξάρτητα.

Πώς να αποτρέψετε τις πτώσεις σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας

Αν και ορισμένοι παράγοντες κινδύνου δεν μπορούν να αποφευχθούν, πολλοί μπορούν να τροποποιηθούν ώστε  να αποφευχθούν οι πτώσεις. Ορισμένες μέθοδοι για την πρόληψη των πτώσεων περιλαμβάνουν:

Δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος. Επειδή τα περισσότερα περιστατικά   συμβαίνουν στο σπίτι, η δημιουργία ενός ασφαλούς οικιακού περιβάλλοντος μπορεί να είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους πρόληψης μιας πτώσης. Τα στοιχεία στα οποία πρέπει να εστιάσετε περιλαμβάνουν:

  • Επισκευή κατεστραμμένων σκαλοπατιών ή διαδρόμων
  • Διόρθωση μερών του σπιτιού με χαμηλό φωτισμό
  • Αποφυγή τοποθέτησης μοκέτας επάνω σε ολισθηρά δάπεδα
  • Τοποθέτηση αντιολισθητικών επιφανειών σε μπανιέρες, ντους και μπάνια

Διάφορες τροποποιήσεις στο σπίτι όπως η προσθήκη κιγκλιδωμάτων στους διαδρόμους, στα μπάνια κλπ.

Η άσκηση βοηθά στη μείωση του κινδύνου πτώσης. Ασκήσεις ή προπόνηση που βοηθούν στο βάδισμα, τη δύναμη και την ισορροπία έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο πτώσης και τραυματισμών που σχετίζονται με αυτή. Προγράμματα όπως το Τάι Τσι ή απλώς ένα απαλό περπάτημα μπορούν να σας βοηθήσουν να παραμείνετε ενεργοί.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι εάν κάποιος πέσει  μία φορά, μπορεί να αναπτύξει φόβο να πέσει ξανά, κάτι που οδηγεί σε περιορισμένη δραστηριότητα. Με τη διατήρηση της κινητικότητας και σίγουρα της αυτοπεποίθησης, η μετακίνηση στο χώρο του σπιτιού γίνεται πιο  ασφαλή.

Ακόμα, είναι σημαντική η χρήση των σωστών υποδημάτων. Ο πόνος στα πόδια και τα ανεπαρκή υποδήματα συμβάλλουν σε πολλές πτώσεις. Το περπάτημα ξυπόλητος, με κάλτσες ή με παντόφλες μπορεί να είναι επικίνδυνο για τους ηλικιωμένους. Αντίθετα, φορώντας παπούτσια με χαμηλό τακούνι και αντιολισθητικές σόλες μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή πτώσεων.

Σαν τελευταίο να αναφέρουμε και τη διόρθωση της όρασης. Η εξασθένηση της όρασης καθιστά δύσκολο να κρίνουμε μια  απόσταση, ένα εμπόδιο,  ή να αναγνωρίσουμε τις ολισθηρές επιφάνειες. Εξαιτίας αυτού, η διόρθωση της όρασης με χειρουργική επέμβαση, όπως η αποκατάσταση του καταρράκτη, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των πτώσεων. Με τη διατήρηση ενημερωμένων γυαλιών ή συνταγών επαφής , ένας ηλικιωμένος μπορεί να προλάβει έναν πιθανό τραυματισμό.

Αλέξανδρος Ελευθερόπουλος
Διευθυντής ορθοπεδικής μονάδας Νοσοκομείου Νάουσας

ΣΧΕΤΙΚΑ AΡΘΡΑ

Οι περισσότεροι άνθρωποι κρυολογούν τουλάχιστον 2 φορές το χρόνο. Ακολουθείστε λοιπόν τις παρακάτω ...
Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που βοηθά στη ρύθμιση του ύπνου και της όρεξης, μεσολαβεί ...
Η αφυδάτωση είναι επικίνδυνη ανεξάρτητα από την ηλικία μας, αλλά οι ηλικιωμένοι διατρέχουν ...